فشارخون چیست؟ آنچه در مورد فشار خون باید بدانیم
فشار خون یا قاتل خاموش ؟!
اسم فشار خون را گذاشته اند” قاتل خاموش” بس که بی سروصدا پیشرفت میکند وآرام آرام کار را به جای باریک می کشاند عوارضی هم که ایجاد می کند، یکی دوتا نیست؛ سکته مغزی، سکته قلبی، نارسایی قلبی، نارسایی کلیه، اتساع (گشاد شدن) عروق قلبی، تخریب شبکیه چشم و…
فهرست محتوا
Toggleبله درست است از فشار خون حرف می زنیم مشکل شایعی که از هر 5 نفر بزرگسال یکی را در گیر می کند وحدود یک میلیارد نفر در جهان با آن دست وپنجه نرم می کنند.
آیا مبتلا به فشار خون هستید؟
09309009159
اگر برای بیماری مزمن و بیماری های قلبی و عروقی نیازمند مشاوره و درمان و کنترل هستید با شماره های درج شده تماس بگیرید.
فشارخون چیست؟
فشارخون نیرویی است که خون هنگام چرخیدن در بدن شما به سرخرگهایی که دارای خون تمیز هستندوارد می کند. وقتی رگ ها تنگ یا سفت می شوند این نیرو افزایش پیدا می کند وبه قلب فشار بیشتری وارد می کند؛ زیرا قلب باید خون را به کل بدن برساند. وقتی این نیروی وارد شده به سرخرگهای شما خیلی افزایش می یابد، گفته می شود شما فشار خون دارید.
معیار فشار خون بالا چیست؟
فشار خون طبیعی سیستول ( حداکثر از 120 میلی متر جیوه) و فشارخون طبیعی دیاستول (حداقل کمتر 80 از میلی متر جیوه )محسوب می شود. در افراد 18 سال و بالاتر، فشار خون حداکثر 140 میلی متر جیوه و بیشتر و فشارخون حداقل 90میلی متر جیوه و بیشتر، فشار خون فشار خون بالا محسوب می شود.در افراد مبتلا به بیماری قند یا بیماری مزمن کلیه، فشارخون مساوی و یا بیش از 130/80 میلی متر جیوه فشارخون بالا محسوب میشود.
ازکجا بفهمیم فشار خونمان بالا رفته یا نه؟
متاسفانه این بیماری هیچ علامتی ندارد واین همان چیزی است که فشار خون را به یک قاتل خاموش وبی سروصدا تبدیل می کند. تنها تعداد اندکی از مبتلایان ممکن است درهمان مراحل اولیه دچار سردرد های گنگ، سرگیجه یا خون دماغ شوند. اما در بیشتر مواقع این علایم وقتی ایجاد می شوند که فشار خون حسابی بالا رفته وکار به جاهای باریک کشیده است.
افزایش فشار خون چه خطراتی به دنبال دارد؟
اگر فشار وارده بردیواره داخلی شریان ها زیاد شود، شریانها دچار آسیب می شوند وبه دنبال آن عضو مربوطه آسیب می بیند. افزایش فشار وارده بر شریانها باعث سفت وسخت شدن دیواره آنها می شود واین همان چیزی است که در زبان عامیانه از آن به نام”تصلب شرایین” نام برده می شود.تصلب شرایین به مرور زمینه ساز حمله های قلبی ودیگر مشکلات عروقی خواهدشد.
همچنین ممکن است رگ، متسع شود و باد کند که به این حالت، آنوریسم می گویند. درگیری رگهای مغز در اثر افزایش فشارخون نیز می تواند باعث بروز سکته مغزی شود. ضعیف و باریک شدن عروق کلیوی، نارسایی کلیوی را درپی خواهد داشت و ضخامت، باریکی و پارگی عروق در شبکیه چشم هم باعث کاهش یا فقدان بینایی می شود.
نارسایی قلبی نیز یکی دیگر از عوارض بلندمدت افزایش فشارخون است. وقتی قلب مجبور باشد عمل تلمبه کردن خون را در برابر فشار بالاتری انجام بدهد، به تدریج ضخیم می شود ودر درازمدت توانایی تلمبه کردن خون را از دست میدهد و دچار نارسایی می شود .فشارخون بالا می تواند سوخت وساز بدن را دچار مشکل کند و بر فرایندهای تفکر، حافظه و یادگیری هم تاثیر بگذارد و اختلال شناختی و زوال عقل را به دنبال داشته باشد.
عوامل موثر بر فشار خون
سن : با افزایش سن، خطر بروز فشارخون بیشتر می شود . افزایش فشارخون دراوایل میان سالی در بین مردان بیشتر است اما زنان بعد از یائسگی بیشتر در معرض این بیماری اند .
نژاد : این بیماری در سیاه پوست ها شایع تر است و معمولا در سن پایین تری هم بروزمی کند و عوارضش هم بیشتر و شدیدتر است
سابقه خانوادگی : آنهایی که یک یا چند نفر از اعضای خانواده شان به این بیماری دچار باشند، احتمال ابتلای خود شان هم به فشارخون بیشتر خواهد بود.
اضافه وزن : هرچه وزن تان بیشتر باشد، به این بیماری نزدیکترید. پس اگر اضافه وزن دارید، حتما به فکر کاهش وزن باشید .
کم تحرکی : هرچه کم تحر کتر باشید، تعداد ضربان های قلب تان بیشتر خواهد بودو هر چه تعداد ضربا ن های قلب تان بیشتر باشد، انقباضات قلبی تان شدید تر می شود و این، نیروی وارد بر ر گهایتان را افزایش می دهد و طبیعتا فشارخون تان را بالا می برد .
استعمال دخانیات و الکل : مواد شیمیایی داخل تنباکو به دیواره شریان ها آسیب می زند و آنها را تنگ می کند و هرچه قطر رگ کمتر شود، فشارخون بیشتر می شود . الکل نیز می تواند به قلب آسیب برساند و باعث افزایش فشارخون شود .
مصرف بیشتر از اندازه سدیم : وقتی از سدیم حرف می زنیم، در واقع از نمک طعام صحبت میکنیم که باعث می شود کلیه ها آب کمتری دفع کنند و به این ترتیب مایع زیادی در بدن محبوس شود. این احتباس آب باعث افزایش حجم خون و در نتیجه، افزایش فشارخون خواهد شد .
مصرف کمتر از اندازه پتاسیم : در بدن ما تعادلی بین سدیم و پتاسیم برقرار است که اگر یکی بالا برود، دیگری پایین می آید. یعنی اگر میزان پتاسیم بدن شما پایین بیاید میزان سدیم خون تان دچار افزایش می شود و این، یعنی شما در خطر فشار خون هستید .
استرس : استرس باعث افزایش موقت اما شدید فشارخون می شود . پس تا می توانید، ازعوامل استرس زا دوری کنید و آرامش تان را حفظ کنید .
برخی عوامل دیگر : کلسترول بالا، بیماری دیابت، بعضی بیمار یهای کلیوی،حاملگی، وقفه تنفسی حین خواب و برخی عوامل دیگر نیز می توانند احتمال بروزفشارخون را بیشتر کنند .
تبعات و عوارض فشار خون بالا و اقدامات درمانی
خطر بروز سکته قلبی و مغزی در افرادی که فشار خون بالا دارند زیاد است
فشار خون بالا، دلیل اصلی بروز بیماریهای قلبی – عروقی است
بیش از نیمی از سکته های مغزی و بیماریهای قلبی – عروقی به دلیل فشارخون بالاهستند .
فشار خون بالا به علت ایجاد سکته های مغزی و حملات قلبی، بزرگترین علت مرگ در دنیاست.
فشارخون بالا در صورتی که کنترل نشود به رگهای مغز، قلب، کلیه و چشم آسییب می رساند
فشار خون بالا، سومین عامل کشنده در دنیا است.
آیا شما جز افرادی هستید که فشار خون بالا دارید؟
مراقب خودت باش !
آیا به اندازه کافی مراقب خود هستیم؟ بدن ، ذهن و احساس ما ، به ما می گویند به اندازه ای که نیاز دارند ، مراقب شان هستیم یا نه؟ علایم زیر به ما کمک می کنند بدانیم که آیا به اندازه کافی از خود مراقبت می کنیم یانه :
- پایین بودن انرژی
- استرس و نا امیدی
- کمبود انگیزه
- کمبود شور و اشتیاق به زندگی
- مشکلات عاطفی(به راحتی گریه کردن ، زود از کوره در رفتن و غیره)
تعریف خود مراقبتی
عملی است که در آن، هر فردی از دانش، مهارت، و توان خود به عنوان یک منبع استفاده میکند تا به طور مستقل از سلامت خود مراقبت کند. منظور از به طور مستقل، تصمیم گیری درباره خود و با اتکا به خود است. البته این تصمیم گیری میتواند شامل مشورت و کسب کمک تخصصی یا غیرتخصصی از دیگران (چه متخصص، چه غیرمتخصص) نیز باشد. اگرچه خود مراقبتی، فعالیتی است که مردم برای تامین، حفظ و ارتقای سلامت خود انجام میدهند؛ ولی گاهی این مراقبت به فرزندان، خانواده، دوستان، همسایگان، هم محلیها و همشهریان آنها نیز گسترش مییابد.
خود مراقبتی ، عملی است که هر فرد با اتکا به توان و دانش خود و یا تحقیق و خواندن مقالات علمی مرتبط بتواند از سلامت خود مراقبت نماید. هر چند خود مراقبتی ، حرکتی می باشد که یک فرد برای حفظ سلامت خود انجام میدهد، ولی در بعضی از مواقع این مراقبت به خانواده و یا اطرافیان آن ها نیز گسترش مییابد. خیلی از افراد اعتقادی به خود مراقبتی نداشته و یا اگر هم داشته باشند به آن عمل نمی کنند.
خلاصه اینکه: خود مراقبتی گام اول سلامت است. یعنی ما یادبگیریم خودمان ازخودمان مراقبت کنیم.
خود مراقبتی در فشار خون بالا
بسیاری از افراد مبتلا به پرفشاری خون هستند ولی از آن آگاه نمی باشند تنها راه آگاهی از پرفشاری خون، چک کردن منظم فشارخون است . زمانی که شما از این حالت آگاه شوید، می توانید میزان خطر خود را کاهش داده و زندگی سالم تری داشته باشید .
بارعایت توصیه های زیر از سلامت خود واعضای خانواده تان ، مراقبت کنید:
فعالیت بدنی منظم : ورزش های هوازی و مقاومتی به تقویت قلب کمک می کنند و می توانند در حفظ سلامت شما موثر باشند. یکی از دلایل مهم همین است؛ ورزش با کاهش فشار خون می تواند به حفظ سلامت قلب شما کمک کند. ورزش های مقاومتی با کاهش فشار خون و چربی و همچنین افزایش حجم عضلانی و متابولیسم می توانند در این راه به شما کمک کنند. علاوه بر این موارد، ورزش در کاهش وزن هم موثر بوده و از این راه به حفظ سلامت افراد کمک می کند.
تغذیه تان را اصلاح کنید : مصرف غذاهای شور ، گوشت نمک سود شده ،کنسرو،همبرگری، سوسیس و کالباس ،سبزی های کنسرو شده،کراکرها، چیپس، پفک ،خیار شور، ماهی های شور و دودی، سوپ های آماده، ترشی، آجیل شور و نظایر آن راکاهش دهید.
با توجه به نقش کاهش مصرف چربی در کاهش وزن بدن یک رژیم غذایی با چربی محدود برای پیشگیری وکنترل فشارخون بالا مناسب است . بنابراین روغن هایی با منبع حیوانی مانند پیه، دمبه، کره باید کمتر مصرف شوند و به جای آنها روغن های گیاهی مایع مانند روغن ذرت ،کلزا و آفتابگردان استفاده شوند.
لازم است به جای نمک از چاشنی هایی مانند سبزی های معطر تازه یا خشک مانند (نعناع،مرزه ،ترخون،ریحان و .. ) یا سیر ،لیموترش تازه و آب نارنج برای بهبود طعم غذا وکاهش مصرف نمک استفاده شود .
در میان وعده ها و بعنوان تنقلات باید به جای مصرف چیپس و پفک ،چوب شور و سایر تنقلات پرنمک،ازمغزها ) بادام، پسته، فندق، گردو از نوع بونداده و کم نمک( ماست کم چرب،ذرت بدون نمک،میوه ها و سبزی ها استفاده شود
از مرغ ،ماهی ، گوشت لخم تازه به جای انواع دودی،کنسرو یا فرآوری شده استفاده کنید .
تنش زدایی کنید : اضطراب و دلواپسی و اشتغالات فکری می توانند باعث افزایشفشار خون بالا گردند. این عمل، جواب طبیعی و نرمال عروق کورونر است که اگر سالم باشندبا این اختلالات مقابله نمایند . در هر حال، اگر قرار باشد عروق کورونر شما برای هر موضوعجزئی تحت فشار و منگنه قرار گیرد، این کار سبب می شود که جدار داخلی آنها ضخیم شود و به این ترتیب دیواره آنها ،حالت انعطاف پذیری قبلی خود را از دست می دهند. همین عمل ناشی از استرس سبب می شود که جریان خون در رنگ کندتر و محدود شود و فشار خون بالای دائم را به بار آورد . بنابراین روشهای تن آرامی استرس و انجام تمرینات تن آرامی استرس ممکن است سودمند باشد . بیش از اندازه کار نکنید . فکرهای منفی و مزاحم را دور بریزید .سعی کنید روابط دوستانه خود را با دیگران گسترش بدهید و صبور و خوش بین باشید . خواب کافی را هم فراموش نکنید و تا آنجا که می توانید، استرس و اضطراب را از خوددورکنید و تمرین کنید که همیشه آرام و عمیق نفس بکشید استرس میتواند فشارخونتان را بالا ببرد و احتمال بروز بیماریهای قلبی را افزایش دهد. سعی کنید کارهای آرامشبخش مثل مدیتیشن و یوگا انجام دهید.
فشارخون خود را در خانه اندازه بگیرید :این کار باید طبق یک روال ثابت انجام بگیرد . اندازه گیری فشارخون در خانه، این فایده را دارد که فشار اندازه گیری شده به اندازه واقعی بسیار نزدیک است و تحت استرس و خستگی افزایش نیافته است. این کار به شما و پزشک کمک می کند تا به میزان اثربخشی دارو و عوارض احتمالی بیماری آگاهی پیدا کنید. در بعضی حالات هم بعضی از افراد در زمان ملاقات با پزشک فشار خون بالا دارند اما در منزل فشار خون طبیعی دارند. به این حالت”فشار خون بالای ناشی از روپوش سفید”گفته میشود.برای تشخیص این حالت اندازه گیری فشار خون در منزل مفید است.گاهی در ابتدای شروع درمان هم اندازه گیری فشارخون در منزل به شما و پزشکتان کمک میکند تصمیمات مناسبتری بگیرید.
چطور فشار خونتان را به طور دقیق اندازه گیری کنید؟
نیم ساعت قبل از اندازه گیری فشار خون سعی کنید سیگار یا چای و یا قهوه استفاده نکنید، مثانه خالی باشد، ناشتا نباشید، فعالیت بدنی شدید انجام نداده باشید.
اگر دستگاه شما از نوعی است که کیسه هوا دارد باید عرض کیسه به اندازه سه چهارم طول بازو شما باشد. به این معنی که افراد با بازوان بزرگ نیاز به کیسه بزرگ تری نسبت به کودکان با بازوان کوچک دارند
وضعیت نشستن و حرکت تان بسیار مهم است. به حالت نشسته روی صندلی تکیه دهید و شانه هایتان را صاف نگه دارید به طوری که دسته صندلی هم سطح قلب تان قرار گیرد . پا هایتان را آویزان نکنید و زیر کف پا تکیه گاه قرار دهید .
برای چند دقیقه قبل از اندازه گیریی فشار خون تان در همین حالت راحت بشینید و کاملاً استراحت کنید .
داروهایتان را درست مصرف کنیددارو را طبق دستور و راس ساعت مقرر مصرف کنید . اگر عوارض دارو یا هزینه های تامین آن آزاردهنده است، اقدام به قطع خودسرانه یا تغییر دارو نکنید . این کار باید با نظر پزشک انجام بگیرد.
توجه : مصرف دارو برای کنترل فشارخون به معنای مجوزی برای خوردن مواد غذایی پرنمک وپرچرب نیست
دور الکل و سیگار خط بکشید : مصرف الکل بر قلب اثر می گذارد و باعث افزایش فشارخون می شود . سیگار نیز با صدمه شدیدی که به دیواره شریان ها می زند، روند سفت شدن ( تصلب ) آنها را تسریع می کند . قطع مصرف این دو، برای کنترل بهتر فشارخون
ضروری است.
به طور مرتب نزد پزشک بروید : در درمان بیماری فشارخون، یک تیم درمانی دونفره وجود دارد که اعضای آن را شما و پزشک معالج تان تشکیل میدهید . پس تک روی نکنید و هرگز خودسرانه دارو نخورید.
یادمون باشه که مراقبت از خود فرایندی تدریجی است و با گذشت زمان و تجربه به دست می آید!
ما به شما کمک میکنیم!
09309009159
هر گونه پرسش و سوالی در مورد مسائل پزشکی و بیماری دارید یا نیاز به خدمات دارید میتوانید با ما در میان بگذارید.