دیالیز چیست و چه زمانی به دیالیز نیاز داریم؟(هزینه،عوارض)

دیالیز چیست؟

دیالیز یک روش درمانی است که برای بیماران مبتلا به نارسایی کلیه استفاده می‌شود. نارسایی کلیه به وضعیتی اطلاق می‌شود که کلیه‌ها نمی‌توانند به درستی وظایف خود را انجام دهند و این موضوع می‌تواند منجر به تجمع سموم و مواد زائد در بدن شود. دیالیز به دو نوع اصلی تقسیم می‌شود: همودیالیز و دیالیز صفاقی. در این مقاله به بررسی جزئیات این روش درمانی، نحوه انجام آن، هزینه‌ها و مراقبت‌های بعد از دیالیز خواهیم پرداخت.

انواع دیالیز

همودیالیز

همودیالیز یکی از رایج‌ترین روش‌های دیالیز است که در آن خون بیمار از طریق یک دستگاه دیالیز تصفیه می‌شود. در این روش، خون از بدن خارج شده و از یک فیلتر عبور می‌کند که به آن دیالیزر گفته می‌شود. دیالیزر به عنوان یک غشای نیمه‌نفوذپذیر عمل می‌کند و مواد زائد و سموم را از خون جدا می‌کند. پس از تصفیه، خون به بدن بازگردانده می‌شود.

دیالیز صفاقی

دیالیز صفاقی یک روش دیگر دیالیز است که در آن از غشای صفاقی (غشای داخلی شکم) به عنوان فیلتر استفاده می‌شود. در این روش، مایع دیالیز به داخل شکم وارد می‌شود و پس از مدتی، مواد زائد و سموم از خون به مایع دیالیز منتقل می‌شوند. سپس مایع دیالیز از بدن خارج می‌شود. این روش معمولاً در خانه انجام می‌شود و به بیمار این امکان را می‌دهد که زندگی روزمره خود را ادامه دهد.

دیالیز چگونه انجام می‌شود؟

نحوه انجام دیالیز بستگی به نوع آن دارد. در همودیالیز، بیمار باید به مرکز دیالیز مراجعه کند و معمولاً این فرآیند بین ۳ تا ۵ ساعت طول می‌کشد و چند بار در هفته انجام می‌شود. در دیالیز صفاقی، بیمار می‌تواند این روش را در خانه انجام دهد و معمولاً به صورت روزانه انجام می‌شود.

آیا دیالیز درد دارد؟

بسیاری از بیماران ممکن است در طول دیالیز احساس ناراحتی کنند، اما این احساس معمولاً خفیف است. در همودیالیز، ممکن است در محل ورود سوزن به بدن احساس درد وجود داشته باشد. همچنین، برخی بیماران ممکن است در طول دیالیز احساس خستگی یا سرگیجه کنند. در دیالیز صفاقی، احساس ناراحتی معمولاً کمتر است، اما ممکن است برخی بیماران در ابتدا با احساس نفخ مواجه شوند.

هزینه دیالیز چقدر است؟

هزینه دیالیز به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله نوع دیالیز، محل انجام آن و بیمه بیمار. همودیالیز معمولاً هزینه بیشتری نسبت به دیالیز صفاقی دارد، زیرا نیاز به تجهیزات و خدمات بیشتری دارد. به طور کلی، هزینه دیالیز می‌تواند بار مالی قابل توجهی برای بیماران و خانواده‌های آن‌ها ایجاد کند.

مراقبت‌های بعد از دیالیز

مراقبت‌های بعد از دیالیز بسیار مهم هستند و می‌توانند به بهبود کیفیت زندگی بیماران کمک کنند. برخی از این مراقبت‌ها شامل موارد زیر است:

استراحت کافی: بیماران باید پس از دیالیز استراحت کنند و از فعالیت‌های سنگین خودداری کنند.

رژیم غذایی مناسب: بیماران باید رژیم غذایی خاصی را دنبال کنند که شامل محدودیت‌های خاصی در مصرف نمک، پتاسیم و فسفر است.

نظارت بر علائم: بیماران باید به علائم خود توجه کنند و در صورت بروز هرگونه مشکل، به پزشک مراجعه کنند.

رژیم غذایی دیالیز

رژیم غذایی برای بیماران دیالیزی بسیار مهم است و باید تحت نظر پزشک یا متخصص تغذیه تنظیم شود. این رژیم معمولاً شامل محدودیت‌هایی در مصرف پروتئین، پتاسیم، فسفر و نمک است. بیماران باید از مصرف غذاهای فرآوری شده و حاوی مواد نگهدارنده خودداری کنند و به جای آن از غذاهای تازه و طبیعی استفاده کنند.

عوارض دیالیز

دیالیز ممکن است با عوارضی همراه باشد. برخی از این عوارض شامل:

افت فشار خون: ممکن است در طول دیالیز فشار خون بیمار کاهش یابد.

لرز و تب: برخی بیماران ممکن است بعد از دیالیز دچار لرز یا تب شوند.

عفونت: خطر عفونت در محل ورود سوزن یا در دیالیز صفاقی وجود دارد.

اگر دیالیز جواب ندهد چه می‌شود؟

در برخی موارد، دیالیز ممکن است به تنهایی کافی نباشد و بیمار نیاز به پیوند کلیه داشته باشد. پیوند کلیه یک گزینه درمانی است که می‌تواند کیفیت زندگی بیماران را بهبود بخشد و به آن‌ها این امکان را می‌دهد که از زندگی طبیعی‌تری برخوردار شوند.

نتیجه‌گیری

دیالیز یک روش حیاتی برای بیماران مبتلا به نارسایی کلیه است که می‌تواند به آن‌ها کمک کند تا زندگی خود را ادامه دهند. با این حال، نیاز به مراقبت‌های ویژه و رژیم غذایی مناسب دارد. آگاهی از انواع دیالیز، نحوه انجام آن، هزینه‌ها و مراقبت‌های بعد از دیالیز می‌تواند به بیماران و خانواده‌های آن‌ها کمک کند تا با این وضعیت بهتر کنار بیایند.

نکات مهم در مورد دیالیز

انتخاب مرکز دیالیز

انتخاب یک مرکز دیالیز معتبر و با تجربه از اهمیت بالایی برخوردار است. بیماران باید از امکانات و تجهیزات موجود در مرکز اطمینان حاصل کنند و با کادر پزشکی آنجا آشنا شوند. این امر می‌تواند به کاهش استرس و نگرانی‌های بیماران کمک کند.

حمایت روانی

بیماری‌های مزمن مانند نارسایی کلیه و نیاز به دیالیز می‌تواند تأثیرات روانی قابل توجهی بر بیماران و خانواده‌های آن‌ها داشته باشد. مشاوره و حمایت روانی می‌تواند به بیماران کمک کند تا با چالش‌های عاطفی و اجتماعی ناشی از بیماری خود بهتر کنار بیایند.

فعالیت‌های روزمره

بسیاری از بیماران پس از شروع دیالیز می‌توانند به فعالیت‌های روزمره خود ادامه دهند. با این حال، آن‌ها باید از فعالیت‌های سنگین و استرس‌زا پرهیز کنند و به تدریج به فعالیت‌های فیزیکی ملایم بپردازند. ورزش‌های سبک مانند پیاده‌روی می‌تواند به بهبود وضعیت عمومی و روحی بیماران کمک کند.

پیگیری منظم

بیماران دیالیزی باید به طور منظم با پزشک خود ملاقات کنند تا وضعیت کلیه‌ها و سلامت عمومی آن‌ها مورد بررسی قرار گیرد. این پیگیری‌ها می‌تواند به شناسایی زودهنگام مشکلات و عوارض احتمالی کمک کند.

آگاهی از حقوق بیماران

بیماران دیالیزی باید از حقوق خود آگاه باشند و در صورت بروز هرگونه مشکل یا نارضایتی، حق خود را مطالبه کنند. این شامل حق انتخاب درمان، حق دسترسی به اطلاعات پزشکی و حق دریافت خدمات بهداشتی مناسب می‌شود.

نتیجه‌گیری نهایی

دیالیز به عنوان یک روش درمانی مؤثر برای نارسایی کلیه، نیازمند توجه ویژه به جنبه‌های مختلف زندگی بیماران است. از انتخاب مرکز مناسب و پیگیری منظم تا حمایت روانی و رژیم غذایی، هر یک از این عوامل می‌تواند به بهبود کیفیت زندگی بیماران کمک کند. آگاهی و اطلاعات کافی در این زمینه، به بیماران و خانواده‌های آن‌ها این امکان را می‌دهد که با چالش‌های ناشی از دیالیز بهتر کنار بیایند و زندگی سالم‌تری داشته باشند.